Informatieve site over

de Belgische spoorwegen

Lijn58

Beschrijving van de rijtuigen

Categorieën of soorten van rijtuigen

De wijze van inrichting van de rijtuigen heeft geleid tot verschillende categorieën of soorten. Volgens het RIC worden volgende afkortingen gebruikt :
RIC betekend : Regolamento Internazionale Carrozze of internationaal reglement voor reizigersmaterieel

Reeksletters
A3B4yfi
B9yfi
C11yi
C7Ddyi
>
A
AB
ABD
ABDx
AD
ADR
AR
>
B
BD
BDx
>
C
Cp
>
D
DD
>
WL
WSP
WR
WRD
>
SR
>
Post
Rijtuig met 3 afdelingen 1e klasse en 4 afdelingen 2e klasse
Rijtuig met 9 afdelingen 2e klasse
Rijtuig met 11 afdelingen 3e klasse
Rijtuig met 7 afdelingen 3e klasse en bagageafdeling
<
Rijtuig met zitplaatsen 1e klasse
Rijtuigen met zitplaatsen 1e & 2e klasse
Rijtuigen met zitplaatsen 1e & 2e klasse en bagageruim
Rijtuigen met zitplaatsen 1e & 2e klasse en bagageruim en stuurpost
Rijtuig met zitplaatsen 1e klasse en bagageruim
Rijtuigen met zitplaatsen 1e klasse en restauratie-, buffet of bar-afdeling en bagageruim
Rijtuigen met zitplaatsen 1e klasse en restauratie-, buffet of bar-afdeling
<
Rijtuigen met zitplaatsen 2e klasse
Rijtuigen met zitplaatsen 2e klasse en bagageruim
Rijtuigen met zitplaatsen 2e klasse en bagageruim en stuurpost
<
Rijtuig met zitplaatsen 3e klasse
Rijtuig met zitplaatsen 3e klasse en post- en bagageafdeling
<
Bagageruim
Open dubbeldeksrijtuig voor autovervoer
<
Slaaprijtuig
Pullmanrijtuig
Restauratierijtuig
Restauratierijtuig met bagageruim
<
Dansrijtuig met bar
<
Postrijtuig
Kenletters
Worden bij RIC-materiaal soms bijgevoegd
a
aa
c
ee
f
h, p, t of y
i
l
m
s
Drieassig voertuig (Voorbeeld Da)
Tweeassig voertuig
Ligplaatsen (voorbeeld : Ac, Bc, AcBc)
Voertuig met stroomvoorziening door hoofdleiding

Voertuig met zitplaatsen en middengang
Voertuig met overloopbrug zonder vouwbalgen of rubberbalgen
Rijtuig met sonorisatie
Voertuig met meer dan 24,5m lengte
Zijgang in bagagerijtuigen en rijtuigen met bagageruim
Opmerking
Bij de NMBS hebben sommige letters een betekenis die niet met de UIC-reeksletters overeenstemmen :
UIC betekent : Union Internationale de Chemin de fer of internationale spoorwegunie.
k
x
voor de snackbar of keukenafdeling
Voor rijtuigen die geschikt zijn voor trek-duw, en /of uitgerust zijn met een stuurpost, of stuurstand.
Voorbeelden
Dms
BDk
ABx
BDx
Bagagerijtuig met meer dan 24,5m lengte en met zijgang
Rijtuig met zitplaatsen 2e klasse, een bagageruim en een keukenafdeling
Rijtuig met zitplaatsen 1e en 2e klasse en een stuurpost, of stuurstand om te rijden in trek- en duw.
Rijtuig met zitplaatsen 2e klasse, een bagageruim en een stuurpost, of stuurstand om te rijden in trek- en duw.
 
Wat betekent trek- en duw…
Een reizigerstrein met rijtuigen is samengesteld uit een tractievoertuig. Dit tractievoertuig kan een stoom-, diesel- of elektrische locomotief zijn, en een aantal rijtuigen.
Indien deze reizigerstrein een pendeltrein is die tijdens de diensturen steeds tussen twee eindstations heen en weer rijdt, en deze eindstations niet over een keerlus beschikken, wat immers uiterst zeldzaam is, dient men een oplossing te bedenken om de locomotief bij het eindstation van kant te wisselen.
De locomotief van kant wisselen, zodat hij weer aan de kop van de trein staat en zijn terugreis kan aanvangen, noemt men in het jargon dan ook ‘kop maken’.
Men kan dit op verscheidene manieren oplossen.
1) Men kan aan de beide kanten van de rijtuigen een tractievoertuig plaatsen. Dit noemt men een treinschakeling.
-Dit was een zeer ongebruikelijke methode omdat ze de inzet van 2 tractievoertuigen vereiste, en soms ook 2 machinisten. Tegenwoordig past men de treinschakeling meer toe, en sommige rijtuigstammen hebben in het midden een tractievoertuig. De reden hiervoor is dat de trein dan in een station gesplitst kan worden waarbij beide treinen dan een andere bestemming krijgen en ze meteen over een tractievoertuig beschikken.
2) Men laat het tractievoertuig van kant wisselen of ‘kop maken’.
– Dit was in het verleden de meest gebruikte methode, die echter een aantal bewerkingen met zich meebracht zoals de rijtuigen hand geremd opstellen, het tractievoertuig ontkoppelen, het tractievoertuig door middel van een aantal rangeerbewegingen naar de andere kant van de rijtuigen brengen, het tractievoertuig terug aankoppelen,de hand geremde rijtuigen terug ontremmen. Voor al deze bewerking zijn uiteraard de nodige veiligheidsvoorschriften in acht te nemen, en is ook het nodige personeel nodig.
3) Men hangt aan één uiteinde een rijtuig die uitgerust is met een stuurpost of stuurstand (BDx of ABDx) die door middel van een stuurkabel, die over de ganse trein dient te lopen, het tractievoertuig kan bedienen. Dit kan enkel bij Diesel- of elektrische tractievoertuigen. Dit vereist dan ook wel dat de tussenliggende rijtuigen hiervoor voorzien zijn wat in het verleden enkel bij welbepaalde rijtuigen het geval was. Deze methode wordt nu het meest zij het altijd gebruikt omdat ze het meest efficiënt (lees kosten- en tijdbesparend) is.
Deze rijtuigen hebben een stuurtafel die quasi overeenkomt met deze van het gebruikte tractievoertuig, die voor het type rijtuig wel steeds hetzelfde moest zijn…
De gebruikte stuurstandrijtuigen waren / zijn:
M1 rijtuigen type BDx enkel geschikt om met de tractievoertuigen HLD60/61 en HLD62 te rijden.
M2 rijtuigen type BDx enkel geschikt om met de tractievoertuigen HLD62 of HLE25 te rijden naargelang het tractietype.
M4m rijtuigen type ADx en BDKx geschikt om met de tractievoertuigen HLE 11, 12, 21, 27, 13, 18 en 19 te rijden.
M5m rijtuigen type BDx enkel geschikt om met de tractievoertuigen HLE 11, 12, 21, 27, 13, 18 en 19 te rijden.
M6 rijtuigen type Bx enkel geschikt om met de tractievoertuigen HLE 21, 27, 13, 18 en 19 te rijden.
M7 rijtuigen type Bx enkel geschikt om met de tractievoertuigen HLE 13, 18 en 19 te rijden.
I11 rijtuigen type BDx enkel geschikt om met de tractievoertuigen HLE 13, 18 en 19 te rijden.
Nummering van het gesleept reizigersmaterieel, merken en opschriften
…Wordt nog verder afgewerkt…
M-nummer
Eerste cijfer Tweede cijfer voor 19?? Tweede cijfer na 19?? Drie volgende cijfers

Duidt het type rijtuig aan

1 = type I
2 = type K
3 = type L
4 = type M1, M2, M3
5 = type M4, M5
6 = –
7 = binnenlandse pakwagens
8 = –
9 = –
0 = types SP

Duidt het soort rijtuig aan

0 = soort AB
1 = soort Bp
2 = soort B
3 = soort C / Cp

Duidt het soort rijtuig aan

1 = soort A
2 = soort B
3 = soort AB
4 = Soort Bc
5 = Soort D
6 = Soort Resto
7 = Soort Bistro
8 = soort AD
9 = soort BD

Volgnummer in de reeks
     
     
     
     
     

NMBS rijtuigtypes.

HV : Haute vitesse Voiture : Algemene aanduiding voor de rijtuigen.
GC : staat voor Grande Capacité. Deze vooroorlogse rijtuigen met houten kast en zitbanken hadden meer zitplaatsen omdat er geen middengang was. Eens je in de afdeling zat was er geen mogelijkheid om vrij in het rijtuig rond te lopen. Meestal was er ook geen WC aanwezig in de 3e en 2e klasse rijtuigen. De treinbegeleider ofte kaartjesknipper moest zich via een trede die aan de buitenkant en over gans de lengte van het rijtuig liep van de ene naar de andere afdeling begeven. Dit was uiteraard zeer gevaarlijk en er gebeurden dan ook regelmatig dodelijke ongevallen. Er waren enkel 1e klasse rijtuigen met gestoffeerde zetels en 3e klasse rijtuigen met houten zitbanken.
GCI : staat voor Grande Capacité Interciculation. De GC rijtuigen werden omwille van enkele soms levensgevaarlijke eigenschappen aangepast. Er werden zitplaatsen opgeofferd om in de rijtuigen een centrale of een zijgang te maken die het mogelijk maakte in het volledige rijtuig te ‘circuleren’. Sommige 2e en 3e klasse rijtuigen werden tevens voorzien van een toilet, en van een intercirculatiedeur op de uiteinden van de rijtuigen zodat het mogelijk was om veilig van het ene naar het andere rijtuig te gaan. De overgangen tussen de rijtuigen waren overlappende metalen platen die werden neergelaten tussen de aanééngekoppelde rijtuigen. Hier kwamen er na aanpassingen gemende 1e en 2de klasse rijtuigen, waarbij de 2de klasse nog steeds houten zitbanken had, en gemengde 2de en 3de klasse rijtuigen met houten zitbanken.
I : staat voor Internationaal. Deze metalen rijtuigen waren aangepast aan internationale reglementeringen om in internationale treinen te mogen worden ingezet. Typisch aan deze rijtuigen was dat de toegangsdeuren zich aan de uiteinden van de rijtuigen bevonden. De twee voornaamste redenen waren omdat dit meer zitplaatsen toeliet in het rijtuig en ze langere afstanden aflegden met minder stopplaatsen en lang stilstonden in de stations waardoor er tijd genoeg was om in en uit te stappen. In deze reeks waren er ook slaaprijtuigen voorzien voor lange internationale reizen.
K : Type aanduiding. Deze rijtuigen werden gebouwd ter vervanging van de houten GCI rijtuigen voor het nationale verkeer. De dubbele handbediende toegangsdeuren bevonden zich aan de uiteinden van de rijtuigen. Bij de bouw waren de zitbanken voor de 3e en de 2e klasse tevens uit hout. Na het afschaffen van de 3e klasse werden de houten zitbanken vervangen door zitbanken van latexrubber overtrokken met kunstleder.
L : Type aanduiding. Deze rijtuigen vielen op door hun afgeronde kast naar het voorbeeld van de Nord-Belge rijtuigen. Ze hebben tevens een toegangsdeur per compartiment aan beide kanten, en hebben tevens een middengang.
M : staat voor Metalen rijtuigen. Deze metalen rijtuigen worden nationaal gebruikt voor rechtstreekse en stoptreinen. Oorspronkelijk werden de toegangsdeuren bij deze rijtuigen verder naar het midden geplaatst om op drukke momenten het in- en uitstappen vlotter te laten verlopen om zo de wachttijden in de stations te beperken. Dit betekende echter dat er minder zitplaatsen waren. Om die reden heeft men de toegangsdeuren vanaf de M5 rijtuigen terug verder naar de uiteinden van de rijtuigen verplaatst. Dit levert iets meer zitplaatsen op maar het in- en uitstappen verloopt iets minder vlot op drukke momenten, vooral bij dubbeldeksrijtuigen.
N : staat voor Nord-Belge. De Nord-Belge was een privé spoorwegmaatschappij die als moederbedrijf het Franse Compagnie des chemins de fer du Nord had. Deze metalen rijtuigen vielen op door hun afgeronde kast en ramen en hadden per afdeling een toegangsdeur. De eerste klasse rijtuigen waren zeer luxueus ingericht naar de Belle Epoque stijl.

error: Content is protected !!